Među nagrađenim i projektima kojima su dodijeljenja specijalna priznanja, nalaze se radovi nastavnika i saradnika Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu doc. Nermina Zagora, V.ass. Zulejha Šabić-Zatrić, Ass. Asmir Šabić i Ass. Amar Zuka:
„Urban Rooms of Sarajevo: Transforming urban public spaces using interior design tools“
Firma – Dina Šamić i Nermina Zagora
SAŽETAK KNJIGE „URBANE SOBE SARAJEVA“
Knjiga „Urbane sobe Sarajeva“ (puni naslov „Urban rooms of Sarajevo: Transforming urban public spaces using interior design tools“), autorica Nermine Zagora i Dine Šamić objavljena je u izdanju Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu.
PDF
Savremeni javni prostori predstavljaju izazovnu temu u javnom diskursu iz oblasti arhitekture i urbanizma na globalnom nivou, a naročito u kontekstu (post)tranzicijskog društva i kompleksne historije Sarajeva. U knjizi „Urbane sobe Sarajeva“, autorice Nermina Zagora i Dina Šamić postavljaju tezu o krizi identiteta urbanog javnog prostora u gradu. Kroz historijsku analizu geneze javnih prostora u Sarajevu, autorice preispituju kako su promjene odnosa društva naspram dihotomije privatno/individualno i javno/kolektivno, rezultirale mnoštvom zapuštenih, pasivnih, neuređenih, te urbanih prostora bez funkcije i identiteta.
Metodom mapiranja, utvrđene su lokacije, te prostorno-urbanistički i socio-kulturološki atributi javnih prostora u gradu, kao što su tipologija, mjerilo, ograđenost, pristupačnost, urbana aktivnost i atmosfera. U ovoj analizi se izdvojila posebna kategorija prostora koji su u teoriji prepoznati kao urbane praznine, a predstaljaju sinonim za sive zone, napuštene, marginalizirane prostore u gradskom tkivu. Upravo u ovakvim „dvosmislenim“, tranzijentnim prostorima, autorice prepoznaju projektantski potencijal i šansu za urbanu regeneraciju grada. Urbane praznine posjeduju mogućnost preobrazbe u dinamične, aktivne, male javne prostore, koji su u knjizi označeni pojmom – urbane sobe. Autorice predlažu udruživanje projektantnskih metoda i alata urbanističkog projektovanja i dizajna enterijera, te na odabranih pet lokacija u Sarajevu, simuliraju transformaciju urbanih praznina u urbane sobe, koje simultano afirmišu individualne i kolektivne identitete. Primjenom inovativnih principa i strategija koje su izložene u knjizi, kao što je urbana akunpunktura, moguće je unaprijediti urbanu sredinu iznutra prema vani. Strateški osmišljene transformacije urbanih soba mogu rezonantno doprinijeti urbanoj regeneraciji šireg gradskog tkiva Sarajeva.
Autorice: Nermina Zagora i Dina Šamić
Recenzenti: Markus Schwai, NTNU, Norveška i Alessandro Massarente, UNIFE, Italija
Štampa: Dobra knjiga
Izdavač: Arhitektonski fakultet Univerziteta u Sarajevu
Ilustracije: Dunja Krvavac
Grafički dizajn: Mirna Ćesović
Lektura: Juliet Walker
Pokroviteljstvo: United Nations Development Programme (UNDP) BiH
SPECIJALNO PRIZNANJE ZA IDEJU:
Zulejha Šabić-Zatrić i Asmir Šabić
Park strelište Velešići – opis koncepta
Bilo je skoro pa nemoguće raditi na ovom konkursu, a ne biti pod uticajem predajnika na Humu. Kako Barcelona ima svoj Collserola Tower, Berlin svoj Berlin TV Tower ili Beč svoj Danube Tower, tako i Sarajevo ima svog čuvara – predajnik na Humu ili jednostavno svoj Hum. Jedan od najprepoznatljivijih simbola Sarajeva, inspiracija, orijentir i “glava” tik iznad vode u tmurnim, maglovitim i zagađenim zimskim danima u Sarajevu. Specifičan po svojoj poziciji i geometriji bio je inspiracija i ideja vodilja za ovo konkursno rješenje. Nadvijen nad parkom kao vođa iza poznate franšize Transformersi, Optimus Prime, u punom naletu sklapanja i rasklapanja, jasno su se izdiferencirale osnovne geometrije iz kojih je sazdan. Krug, vertikala i serpentina koja vodi do tornja su prepoznati i dominantni geometrijski oblici u ovom rješenju. Postoji jaka potreba za opipljivom vezom između parka i Huma.
Konstantna spona kao sigurnosno uže kojim Optimus čuva svoj park, pretočena je u pješačku stazu “serpentinu” i zipline prema parku. Park ovim rješenjem postaje mjesto za sve generacije. Mjesto za one koji traže mir, mjesto za najmlađe, ali i mjesto za one koji žele da se bave sportom, da se rekreiraju i osjete dozu adrenalina koristeći zipline sa predajnika do parka. Pješačka staza između parka i Huma i zipline u povratku afirmiraju park šumu Hum i čine da ova tri elementa: park, park šuma Hum i predajnik na Humu, postanu jedna cjelina i pruže istinski ugođaj svima koji posjete ovaj lokalitet.
SPECIJALNO PRIZNANJE ZA ENTERIJER:
Amar Zuka
KRALJEVA SOBA
Kraljeva soba je popularni naziv prostorije koja se nalazi u suterenu franjevačkog samostana u Jajcu. U ovoj prostoriji čuva se skelet za koji se smatra da pripada posljednjem kralju Bosne, Stjepanu Tomaševiću. Skelet je pohranjen u stakleni sarkofag iz 19. stoljeća, sa konstrukcijom od kovanog željeza, a sve se nalazi na drvenom postamentu. Kraljeva soba, skupa sa etnološkom, arheološkom i zbirkom sakralnih predemeta na prizemlju samostana, čini javni dio Franjevačkog muzeja u Jajcu. Budući da je u prethodnom periodu, izvršena adaptacija prostora u prizemlju, ukazala se potreba za arhitektonskom intervencijom u Kraljevoj sobi, kako bi sa ostalim prostorima činila funckionalno-estetsku cjelinu, ali kako bi se i centralni eksponat – skelet sa sarkofagom, prezentirao na muzeološki prihvatljiv način. Zadatak je bio formirati kulisu koja će na odgovarajući način sekundirati datom eksponatu i koja će poslužiti za postavku pratećih tekstova i vizuala.
Odgovor je dat u vidu dva volumena – zida, koja su „umetnuta“ u prostoriju, i koja su u svom prednjem dijelu, orijentiranom ka centru prostora, vidno odvojene od postojećih zidova i stropa sa drvenim gredama. Na ovaj način rustičnost stropa i zidova neometano koegzistira sa novim materijalima, bez „nezgrapnih“ spojeva ili bez prekrivanja postojećih slojeva.
Kako bi se kostur u staklenom sarkofagu prezentirao na primjeren način, odnosno kako bi se smanjila „izloženost“ samog kostura, kreirana je kutija u koju je smještena cjelokupna kompozicija – stakleni sarkofag sa drvenim postoljem. Na kutiji se nalaze prorezi, kako bi posjetitelji mogli po želji vidjeti sadržaj sarkofaga. Osim toga, nekoliko proreza naglašavaju pojedine elemente sarkofaga ili postolja (npr. željezna noga sarkofaga oblikovana kao noga lava, ili jednostavni geometrijski ukrasi na postolju – krug i kvadrat).
Dva nova volumena u prostoru se poimaju kao rascijep nekog većeg tijela koje su prethodno činili, a u čijem su centru nalazi kutija sa sarkofagom; kao (vremenska) kapsula u kojoj je čuvan sarkofag, i koja je sada otvorena radi posjetitelja. Na volumenima se mogu jasno vidjeti dva geometrijski i materijalizacijom izdiferencirana dijela – unutrašnji: u crnoj boji koji svojim oblikovanjem omogućava posjetitelju obilazak kutije sa sarkofagom, te postavku timelinea koji obuhvata period od prvog spomena Bosne u 10. stoljeću do otkrića skeleta u oklici Jajca u 19. stoljeću, i vanjski: prekriven zlatnim listićima, koji uokviruje volumen i simbolički predstavlja površinu na kojoj se desio rascjep. Kuliminacija ovog rascjepa je pri vrhu Kraljeve sobe, nasuprot ulazu, gdje su dva zida najbliža ali se i dalje ne dotiču. Na tom mjestu formirano je malo udubljenje, niša, koja označava i prekid na timelinu s godinom 1377. . Tada je krunisan prvi bosanski kralj Tvrtko, čime je naglašen ovaj ključni trenutak bosanskog srednjovjekovlja. Upotreba zlatne boje, odnosno zlatnih listića razumljiva je na simboličkom nivou, obzirom na osnovnu temu postavke. Prelaz između crnih ploha i postojećih rustičnih površina (drveni strop i gruba faktura zidova) je vibrantniji; refleksije svjetla nepredvidljivije. Nepravilni raster zlatnih listića, sa nesavršenostima nastalim prilikom lijepljenja, ostavlja ambivalentan dojam – s jedne strane zrači arhaičnošću, podcrtavajući ideju galerije kao kapsule transponovane iz davne prošlosti, a s druge strane je nedvojbeno savremen.